Beton santrali, en basit ifadesi ile hazır beton imalatının otomatik olarak yapıldığı tesise verilen genel bir addır. Bir beton santralinde, betonun temel bileşenleri olan; kum, çimento, çakıl ve su, istenilen betonun çeşidine göre farklı oranlarda bir araya getirilir. Bu karışımdan, akışkan haldeki beton maddesi elde edilir. Elde edilen bu beton, transmikserlere aktarılarak ihtiyaç duyulan yerlere taşınır.
Beton Santrali Nedir?
Beton üretimini bir otomasyona bağlayarak, hızlı kaliteli ve yüksek miktarlarda beton üretmeyi mümkün kılan tesise beton santrali denir.
Bir beton santralinde temel olarak şu bölümler vardır:
- Çimento silosu
- Beton Mikseri
- Mikser Besleme Bandı
- Agrega Bunkeri
Aşağıdaki videoda, bir teknisyenin, santralin mikser bölümünün montajını yaparken çekilmiş bir görüntüsü vardır:
Beton Santrallerinin Çeşitleri Nelerdir?
Beton santralleri hareket etme durumlarına göre iki çeşittir. Bunlar şunlardır:
- Stabil Beton Santralleri
- Mobil Beton Santralleri
- Kompakt Beton Santralleri
- Kuru Beton Santralleri
Sabit Beton Santralleri
Sabit beton santralleri, kurulduğu konumdan hareket edemeyen santrallerdir. Uzun soluklu projeler için tercih edilen santral türüdür. Genellikle, beton üretip satmak isteyen firmaların tercihidir.
Kompakt Beton Santralleri
Kompakt beton santralleri, mobil santrallerin taşıma avantajına, sabit santrallerin performans avantajına sahiptir. Kurulumu ve taşıması mobil santrallere göre daha kolaydır ve hızlıdır. Üretim kapasitesi, sabit santrallerden daha düşüktür.
Mobil Beton Santralleri
Mobil santraller, yer değiştirebilir. Yer değiştirme işleminden önce, genellikle, santralin bazı parçaları sökülür. Bu şekilde santral, bir tır dorsesine dönüşür ve bir tır yadımı ile istenilen yere taşınır.
Kuru Beton Santralleri
Maliyet olarak daha avantajlı olan kuru santraller, beton karışımını su kullanmadan hazırlayarak transmikserlere aktarır. İnşaat alanına giden transmikserler, karışımı ihtiyaç halinde betona dönüştürürler. Veya, uzun bir yok gitmek zorunda kalan transmikserler, betonun donmaması için gereken süreye göre, betonu yolda da hazırlayabilirler. Bu sayede, daha uzun ömürlü ve daha uzun mesafelere taşınabilen betonlar üretilmiş olur.
Bir Beton Santralinin Temel Özellikleri
Bir beton satrali kurmaya karar vermeden önce, santrallerin temel özelliklerini bilmekte fayda vardır. Bu özellikler, ihtiyacımıza uygun bir santral kurmak için bize yol gösterici olacaktır.
Bir santralin kapasitesini ve verimini etkileyen başlıca özelllikler şunlardır:
- Santralin kapasite değeri: Bu değer, bir satte ürettiği beton hacmini veren değerdir. En temel ve en çok dikkat edilen özelliktir. Genellikle, diğer özelliklerin bir toplamı anlamına gelir.
- Karıştırma tipi: Genellikle sulu veya kuru olarak nitelendirilen özelliğidir. Sulu karıştırmada, beton kullanıma hazır haliyle üretilmiş olur. Kuru karıştırmada ise, su kullanılmadan harmanlanan beton bileşenleri, bizim için en uygun yerde ve zamanda sulandırılarak beton haline gelir.
- Mikser hacmi: Santralin mikser bölümünün beton kapasitesini veren değerdir. Bu hacim değeri, genellikle metreküp olarak karşımıza çıkar.
- Mikser motorunun gücü: Santralin mikser kısmını harekete geçiren motorun gücüdür.
- Agrega bunkeri: Beton bileşenlerinin deplandığı hazenenin hacim değeridir.
- Çimento silosu: Çimentonun depo edildiği ve gerektiğinde kullanıma hazır olarak saklandığı silonun hacmidir.
- Çimento helezonu: Çimentoyu santrale aktaran helezondur.
- Yükleme bandı: Agregayı santrale yüklemek için kullanılan banttır.
- Çimento tartım: Çimento miktarını tartmak için kullanılan bölümdür.
- Su tartım: Su miktarını ölçmek için kullanılan bölümdür.
- Katkı tartım: Beton katkı maddelerinin miktarını tartmak için kullanılan bölümdür.
- Bekleme bunkeri: Beton katkı maddelerinin ya da betonun bekletildiği bölümdür.
- Kompresor: Hava pompalama aracıdır.
- Hidrofor: Su pompalama aracıdır.
Beton Nedir?
Bir santralin varlık amacı olan betondan bahsetmeden geçersek eksik olur diyerek kısaca betonun yapısı hakkında da bilgi verelim.
Beton; çimentonun kum, çakıl, katkı maddeleri ve su ile uygun oranlarda karşıması sonucu elde edilen ve bir nevi, yapay olarak elde edilen bir kayadır.
Beton üretiminde kullanılan kum, çakıl ve mıcır gibi maddelere agrega adını alır. Bir beton hazırlanırken, beton bileşenlerinin kütlece oranları ortalama olarak;
- %75 oranında agrega
- %10 oranında çimento
- %15 oranında su
şeklindedir.
Beton Üretiminde Kullanılan Katkı Maddeleri
Beton üretiminde, betonun özelliklerini güçlendirmek, daha uzun süre sıvı halde kalmasını sağlamak ve daha geçirimsiz olması için bazı katkı maddeleri kullanmak gerekir. Bu katkı maddeleri ve özellikleri kısaca şöyledir:
- Kimyasal katkı maddeleri: Akışkanlık arttırıcılar, priz geciktirici maddeler, geçirimsizlik sağlayıcı maddeler, donmayı önlemek için antifriz maddeler.
- Mineral katkı maddeleri: Taş unu, tras, yüksek fırın cürufu, uçucu kül, silis dumanı gibi maddelerdir.
Bu katkı maddeleri sayesinde, betonun fiziksel özellikleri istenilen yönde değiştirebiliriz.
Bir Beton Santralini Nereden Bulabilirim?
Beton santrali temin eden bir çok farklı firma vardır. Bunlardan bir tanesi de BüyükT firmasıdır. BüyükT, beton santrali satışı ve kurulumunda, yedek parça temininde ve özellikle Ukrayna’da faaliyet gösteren, sektörün önemli firmalarından biridir.
